Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2011

Να τι φταίει κύριε Βάρναλη...

 
Ποιος φταίει; ποιος φταίει; Kανένα στόμα
δεν τό βρε και δεν τό πε ακόμα. 
 
― Φταίει το ζαβό το ριζικό μας;
― Φταίει ο Θεός που μας μισεί;
― Φταίει το κεφάλι το κακό μας; 
― Φταίει πρώτ' απ' όλα το κρασί!


,εγραφες πριν ενενήντα χρόνια. Σήμερα, νομίζω πως υπάρχουν πολλά στόματα που λένε ευθαρσώς τι φταίει, το θέμα είναι ότι δεν εισακούγονται, γιατί δεν κάνουν καταλήψεις, ούτε απεργίες, ούτε σπάνε μάρμαρα και οι φωνές τους , ορθολογικές και πολιτισμένες, χάνονται κάτω από την οχλοβοή της συνθηματολογίας των τηλεπαραθύρων και της πλατείας Συντάγματος. 

Την τελευταία τριετία παρακολουθώ ΟΛΜΕ  να προωθεί την ιδέα των μαύρων περιβραχιονίων στους μαθητές κατά τις μαθητικές παρελάσεις, ν' απεργεί, ν' απέχει, να υποστηρίζει τις καταλήψεις των σχολείων και πραγματικά θλίβομαι γι' αυτό το συνδικάτο της παιδείας, που  αναλώνει την μαχητικότητά του στην υλικοτεχνική συρρίκνωση των σχολείων και των μισθών του και όχι στην ουσία του προβλήματος, που δεν είναι άλλη από τον επανακαθορισμό των ΣΤΟΧΩΝ της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. 

Χρειαζόμαστε μια παιδεία, που από την πρώτη μέρα εισαγωγής του παιδιού στο σχολείο να απόσκοπεί σε ένα πράγμα, στο να τον αναθρέψει ως έναν ενσυνείδητο και ευσυνείδητο ΕΝΕΡΓΟ ΠΟΛΙΤΗ, με κριτική σκέψη και εξοπλισμένο με βασικές εγκυκλοπαιδικές γνώσεις από όλο το φάσμα των ανθρωπίνων γνώσεων ( γλώσσα ιστορία, θετικές επιστήμες , βιολογία, ψυχολογία, φιλοσοφία κ.ο.κ.) και με δεξιότητες απαραίτητες για την μελλοντική του εξέλιξη ( ξένες γλώσσες, υπολογιστές, κ.ο.κ.) , 

Το σχολείο δεν είναι φάμπρικα απολυτηρίων. Δεν χρειάζεται όλοι να πάνε στο λύκειο ή στο πανεπιστήμιο σε αρκετούς το μέλλον και η προσωπική τους ευτυχία μπορούν να διαγραφούν καλύτερα σε τεχνικές ή άλλες σχολές ή και σε καμία . Είναι όμως απαραίτητο, τελειώνοντας την τρίτη γυμνασίου και αποφασίζοντας για το μέλλον τους, να είναι εφοδιασμένοι όλοι ανεξαιρέτως με τα πλέον στοιχειώδη και απαραίτητα γνωστικά, κοινωνικά και ηθικά εργαλεία για να επιλέξουν την πορεία τους. Να βγουν εκεί έξω αργότερα ως ολοκληρωμένοι ενήλικες, ως πολίτες και όχι ώς πελάτες και πρόβατα.

Δεν χρειάζεται να μακρηγορήσω για το γνωστό σε όλους μας, ότι εδώ και δεκαετίες τόσο η υποχρεωτική εκπαίδευση όσο και το λύκειο αντιμετωπίζονται ως προθάλαμοι για τις ανώτερες και ανώτατες σχολές με ο,τι αυτό συνεπάγεται στην πορεία, αμόρφωτοι και άναρθροι νέοι, που υπολείπονται των στοιχειωδών γνώσεων και της στοιχειώδους κοινωνικής αγωγής, κομματονεολαίοι, ανιστόρητοι, απαίδευτοι, ανάγωγοι και το χειρότερο χωρίς κριτική σκέψη. Την κριτική τους σκέψη και την φιλομάθεια το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα την πολτοποιεί από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου, πράγμα τραγικότατο δεδομένου ότι όταν ένα παιδί γεννιέται, ρουφάει τις γνώσεις με τέτοια δίψα , σαν να ήταν σφουγγάρι. Και αν νομίζει κανείς ότι τα παραλέω, οι εικόνες μιλάνε από μόνες τους http://www.youtube.com/watch?v=sinBINX-ow8

Για ποιά παιδεία μιλάμε, όταν , στα δέκα από τα δώδεκα χρόνια φοίτησής τους αναλώνονται πχ στη δογματική διδασκαλεία των θρησκευτικών, ενώ «παραλείπεται» η θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου, γιατί είναι στα τελευταία κεφάλαια της βιολογίας και συνήθως ο χρόνος δεν επαρκεί ( βάλε καταλήψεις, αποχές , απεργίες) για να την διδαχτούν; Όταν τα φορτώνουμε με άχρηστους τύπους , σωρούς από κενές γνώσεις που δεν μπορούν να τις συνδέσουν κριτικά και να τις χρησιμοποιήσουν στην μετέπειτα ζωή τους;

Η γλώσσα μας, το ουσιωδέστερο συστατικό της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και της εθνικής μας συνοχής, έχει περάσει από τόσους διδακτικούς πειραματισμούς εις βάρος πάντοτε των νέων, που σήμερα είμαστε αντιμέτωποι με τη λαίλαπα των γκρίκλις και με στρατιές νέων, που σκέφτονται στα αγγλικά και μεταφράζουν στα ελληνικά για να μιλήσουν, που τελειώνουν ακόμη και το ελληνικό πανεπιστήμιο με ένα λεξιλόγιο που με βία υπερβαίνει τις 1000 λέξεις , χωρίς να μπορούν να γράψουν στοιχειωδώς ορθογραφημένα, ή να βάλουν σωστά ένα επίθετο πλάι σε ένα ουσιαστικό.

Χρειαζόμαστε μια καθαρή και χτενισμένη νέα ελληνική, χωρίς τους βλάχικους πειραματισμούς του 80 που μας δυναστεύουν έως σήμερα, όπου η γραμματική και το συντακτικό της θα διδάσκονται από νωρίς. Είναι επίσης απαραίτητη η διδασκαλία των αρχαίων από την πρώτη γυμνασίου και , γιατί είτε το θέλουμε είτε όχι χωρίς τ' αρχαία είναι αδύνατον να μιλήσεις σωστά τα νέα, ή να έχεις συνείδηση των όσων λες. Αν ένα παιδί σήμερα δεν μπορεί να κατανοήσει τον Καβάφη, ή τον Παπαδιαμάντη, αυτό οφείλεται στην παιδευτική μας ένδεια και στο ότι κάναμε τα παιδιά πειραματόζωα στις πολιτικές μας συγκρούσεις για το γλωσσικό ζήτημα.
  

Ένα ακόμη τεράστιο λάθος, που προέκυψε ως αντίδραση στην ηθικοπλαστική παιδαγωγική του Εξαρχόπουλου , που επικρατούσε στην παιδεία μας μέχρι και πριν 40 χρόνια, είναι η αποσύνδεσή της παιδείας από την κοινωνική και ηθική αγωγή. Ο ελληνάρας, δεν προέκυψε γεννετικά , αλλά παιδευτικά ( από την απουσία της παιδείας). Ασφαλώς και σήμερα η κοινωνική και ηθική αγωγή, όπως και η οικολογική συνείδηση, δεν μπορεί και δεν πρέπει να ξαναγίνει μέσα στα πλαίσια της παλαιάς ηθικοπλαστικής κατήχησης, αλλά μέσα στα πλαίσια ενός ορθολογικού διαλόγου, με παραδείγματα , προτάσεις και δυναμική συμμετοχή των ίδιων των μαθητών. Είναι λάθος τεράστιο και ασυγχώρητο που το πληρώνουμε καθημερινώς και διαρκώς, να έχουμε αποσυνδέσει την παιδεία , από ιδέες, αξίες και ηθικές αρχές.



  • Επανακαθορισμός των στόχων της παιδείας είναι το πρώτο βήμα και ακολούθως:
  • Επανακαθορισμός του διδακτικού προγράμματος .
  • Κατάργηση και ξαναγράψιμο όλων των σχολικών βιβλίων, από ΟΜΑΔΕΣ ειδικών και όχι από κομματόσκυλα που είχαν τα μέσα να πάρουν τις επιδοτήσεις για την συγγραφή τους.
  • Υιοθέτηση όλων των διαδραστικών μέσων εκμάθησης 
  • Ενίσχυση σχολικών δραστηριοτήτων σε εξωσχολικούς χώρους ( εκδρομές, συμμετοχές σε χρήσιμες κοινωνικές πράξεις που θα τις αποφασίζουν οι μαθητές, πχ ο καθαρισμός μιας παραλίας, δεντροφύτεψη, επίσκεψη σε γηροκομία κλπ) , που να ενισχύουν την έννοια του ενεργού πολίτη και της αγάπης προς την κοινωνία που ζουν. κ.ο.κ 
  • μετατροπή των σχολικών κτηρίων από γκρίζα μπουντρούμια, σε καλλωπισμένους και λειτουργικούς χώρους, με χρώμα και πράσινο. 
  • Τακτική μετεκπαίδευση του διδακτικού προσωπικού, παρακολούθηση της αποδοτικότητας, της μεταδοτικότητας και της ψυχικής του ικανότητας ώστε να διδάσκει όπως πρέπει.

Αναλωνόμαστε στο μαύρο χάλι των ελληνικών πανεπιστημίων παραβλέποντας το γεγονός, ότι μέχρι το παιδί να πάει στο πανεπιστήμιο ή όπου αλλού, το κλήμα έχει ηδη στραβώσει και μετά όσα χειρουργεία ή «γύψους» και αν του βάλεις, το μόνο που καταφέρνεις είναι να το πληγώσεις και να το βασανίσεις, όχι να το ισιώσεις. Δημοτικό και γυμνάσιο είναι το κλειδί του προβλήματος. Ο,τι στραβό έχουν, κληροδοτούνται και στις επόμενες βαθμίδες και κατ' επέκτασιν στην κοινωνία και στην καθημερινότητά μας.

Και αν μιλάμε για στραβά κλήματα, τι να πούμε για τις κομματικές νεολαίες μέσα στα πανεπιστήμια. Γιατί φοβόμαστε να το ονοματίσουμε αυτό το πρόβλημα και να πράξουμε το σωστό και άκρως απαραίτητο, να τις καταργήσουμε πλήρως, να τις ξεριζώσουμε. Είναι η μάστιγα και το όνειδος της ανώτατης εκπαίδευσής μας. Σε ποια πολιτισμένη χώρα λειτουργούν κομματικές νεολαίες μέσα στα πανεπιστήμια με δικαιώματα μάλιστα κράτους εν κράτει; Όποιος μαθητής ή φοιτητής θέλει να ενταχθεί σε κόμμα , να πάει στην κομματική οργάνωση της γειτονιάς του μαζί με τον εργάτη, τον ελεύθερο επαγγελματία, τον συνταξιούχο. Μέσα στα πανεπιστήμια οι πολιτικές παρατάξεις δεν έχουν καμία δουλειά, δεν χρησιμεύουν στην ελεύθερη διακίνηση της σκέψης, αλλά στον εγκλεισμό και στην περιχαράκωσή της πίσω από κομματικά κιγκλιδώματα.

Το πρώτο πράγμα που χρεοκόπησε σε αυτήν την χώρα ήταν η παιδεία του, ο,τι άλλο χρεοκώπησε δεν ήταν παρά το φυσικό επακόλουθο. Πες το και του Τρικούπη, αν τον πετύχεις σε καμιά από τις βόλτες σου κύριε Βάρναλη ;-)

Οι φωτογραφίες είναι από το άλμπουμ «οι ελληνάρες που αγάπησα» στο μπλογκ του φίλτατου ελληνακίου :http://ellinaki.blogspot.com/

2 σχόλια:

Κώστας Χατζηγώγος είπε...

Ποτέ ένα τόσο «μικρό» κείμενο δεν είπε τόσο μεγάλες αλήθειες για ένα τόσο μείζον θέμα, όπως είναι η Παιδεία. Με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Άλλωστε εάν διαφωνούσα θα ήταν σαν να διαφωνώ με τον ίδιο μου τον εαυτό, αφού ακριβώς τις ίδιες διαπιστώσεις κάνω σ’ άρθρο μου που δημοσιεύθηκε στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «ο Κήπος του Επίκουρου» (αν και πλέον φορμαλιστικό και με διαφορετικό σημείο εκκίνησης), στο οποίο περιοδικό βρήκα και το συγκεκριμένο άρθρο της Μαριάννας. Η ανάγκη για μία καθολική, ορθολογική παιδεία, μία παιδεία η οποία θα διαμορφώνει ολοκληρωμένες προσωπικότητες, δηλαδή πολίτες και όχι ανδράποδα, πέρα από την διαχρονικότητα του αιτήματος, είναι ανάγκη επιτακτική σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Η παιδεία ίσως είναι τελικά η καλύτερη «επένδυση» για το ξεπέρασμα της κρίσης, τουλάχιστον σε επίπεδο αξιακό. Όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η παιδεία είναι ένα από τα βασικά στηρίγματα του κάθε συστήματος. Συνεπώς για να γίνουν πράξη τα όσα προτείνει η συγγραφέας του άρθρου σαν λύσεις στο πρόβλημα της παιδείας προϋπόθεση απαραίτητη είναι να γίνουν πρώτα γενικώτερες ριζικές αλλαγές. Έως ότου γίνουν αυτές θα πρέπει ο καθένας που πιστεύει στην παιδεία, στην πραγματική Παιδεία, όπως την θέλουν μερικοί «ονειροπόλοι», και όπως πρέπει να είναι, να προσπαθήσει να αλλάξει το μικροπεριβάλλον του στην οικογένεια, στην γειτονιά, στο σχολείο, στην δουλειά του, ξεκινώντας την αλλαγή πρώτα από τον ίδιο του τον εαυτό. Ίσως έτσι δημιουργηθούν μικροί κήποι, στους οποίους θα ανθίζει το αειθαλές και αείζωον δένδρο της Γνώσης, της Παιδείας, της Αγωγής, του Μέτρου.

Επικούρεια είπε...

Κύριε Χατζηγώγο , έστω και καθυστερημένα σας ευχαριστώ θερμά για τα καλά σας λόγια. :-)